Uit je hoofd en in het nu komen

Luister je in een app? Dan kun je mij helpen door mijn podcast te volgen of een sterren-waardering te geven. Zo gepiept :-) Bij Apple Podcasts kun je hier ook een review met tekst achterlaten.. Dat vind ik superleuk om te lezen én zo kan ik gemakkelijker nieuwe mensen bereiken. Dankjewel!

Verder lezen/luisteren:

Uit je hoofd en in het moment komen

Hoe merk je dat je in je hoofd zit?

De meest voor de hand liggende manier waarop je kunt merken dat je in je hoofd zit is dat je veel aan het denken bent. Aan het (over)analyseren of piekeren, of dat je merkt dat je bepaalde situaties niet goed los kunt laten en erover blijft malen.

HSP zijn meer dan gemiddeld geneigd om in hun hoofd zitten omdat ze meer nadenken en reflecteren. Bijvoorbeeld een situatie van verschillende kanten bekijken en bedenken hoe het een volgende keer beter of anders zou kunnen. Dat is een prachtige kwaliteit, maar het kan ook doorschieten in piekeren en overanalyseren. Teveel in je hoofd zitten dus.

Als je veel in je hoofd zit dan mis je ook iets. Je mist vaak het hier & nu. Je hebt vast wel eens meegemaakt dat je ergens op een mooie plek in de natuur bent maar dat eigenlijk helemaal mist omdat je in gedachten nog bij de vergadering van gisteren was. Of bij die van morgen.

In deze podcast ga ik je tips geven om die gedachten wat tot rust te brengen, om meer uit je hoofd en in het moment te komen.

In je hoofd zitten kan zich ook laten zien doordat je je rusteloos voelt of dat er veel lichaamsspanning is. Dat komt omdat je lichaam sterk verbonden is met je gedachten en reageert op je gedachten. Soms is onrust of spanning in je lichaam het eerste signaal dat je opmerkt dat aangeeft dat je in je hoofd zit.

Gedachten gaan meestal niet over dit moment

Nu is het zo dat gedachten meestal niet over dit moment gaan. Ze gaan meestal over iets wat al geweest is en waar je over blijft malen, of over situaties die nog gaan gebeuren of zouden kunnen gebeuren.

Nadenken over iets wat nog kan gaan gebeuren geeft een illusie van controle. Alsof je dan beter voorbereid bent. In enige mate is dat zo, maar ook hier slaat het vaak door en dan heeft er verder over nadenken geen functie meer.

Oordelen zitten in de weg

Wat er vaak gebeurt is dat we oordelen over onze eigen gedachten. Ik vergelijk onze gedachten wel eens met een hamster in een hamsterwiel die heel hard rondjes aan het rennen is. Als je daartegen vecht, dan creëer je als het ware een tweede hamster die tegen de eerste gaat roepen dat ‘ie stil moet zijn. Dat werkt niet :-)

Wanneer je oordeelt over het feit dat je in je hoofd zit, maak je de situatie er niet beter op.

De eerste tip die ik je kan geven is dan ook: accepteer dat je nu in je hoofd zit. Dat je moeite hebt om los te komen van je gedachten of van een bepaalde situatie. Dat werkt stukken beter dan vechten tegen iets dat er nu al is.

Uit je hoofd komen: twee ingangen

Er zijn verschillende ingangen waarmee je uit je hoofd kunt komen.

Je kunt je gedachten onderzoeken, of je kunt contact maken met een tegenhanger van gedachten, namelijk je lichaam of je zintuigen.

Onderzoeken waar je gedachten over gaan

De eerste manier is om te onderzoeken waar je gedachten over gaan. Waar je je zorgen over maakt. Vraag jezelf af: waar maak ik me zorgen over? En stel dat dat zou gebeuren, waarom is dat zo erg? Zo onderzoek je de zorg onder de zorg en kun je tot de kern komen.

Je kunt ook alle verschillende zorgen die leven rondom een bepaald situatie voor jezelf even in kaart brengen door ze allemaal even te benoemen of op te schrijven.

Het in kaart brengen van de zorgen en gedachten die je dwars zitten, geeft vaak wat ruimte om er minder mee geïdentificeerd te zijn. En het geeft erkenning, wat op zijn beurt vaak voor meer rust zorgt.

Contact maken met je lichaam

Een andere manier om uit je hoofd te komen is om juist de andere kant te voeden: om contact te maken met je lichaam. Meestal als je in je hoofd zit heb je niet zo’n goed contact meer met je lichaam.

Verbinden met je lichaam heeft een direct effect op je gedachten. 

Je kunt bijvoorbeeld een bodyscan meditatie of een grondingsmeditatie doen, maar je kunt het ook heel simpel houden en één, twee of drie keer bewust en diep ademhalen. Dat geeft een soort pauze in the gedachtestroom. Niet dat die helemaal stilvalt, maar er komt vaak wel meer rust.

Verbinden met je lichaam en je adem verdiepen geeft een signaal aan je denken dat je in dit moment veilig bent.

Contact maken met je zintuigen

Een andere manier om je denken tot rust te brengen is het bewust verbinden met wat je zintuigen je vertellen. Ook dat is een tegenhanger van de drukte in je denken. Zoals ik al zei: zorgen gaan bijna altijd over verleden of over de toekomst en niet over wat er werkelijk hier & nu feitelijk gebeurt.

Als je in je hoofd zit, kijk dan eens bewust om je heen en benoem wat je ziet. Probeer daarbij te focussen op voorwerpen of natuur en weg te blijven van mensen, want ons denken slaat al snel aan op mensen omdat we zo gefocust zijn op wat andere mensen doen en van ons vinden.

ALs je in de trein zit, kun je bijvoorbeeld focussen op de kleur van de stoel voor je. Of op de blauwe lucht buiten. De wolken.

Of neem waar via je oren: welke geluiden hoor je? Misschien het fluiten van een vogel, het ruisen van de wind door de bomen of de verwarming in je huis.

Een ander zintuig wat je in kunt zetten is het voelen. Niet het voelen van emoties maar voelen via je huid, je tastzin. 

Dus bijvoorbeeld: als je in de trein zit kun je de stoel onder je voelen. Of je voeten in je schoenen. Als je loopt kun je de beweging van je benen waarnemen.

Of voel eens met je hand over de stof van je broek en voel de structuur. Op die manier verbind je met dat wat werkelijk is in dit moment, in plaats van wat er in je hoofd gebeurt.

Je kunt ook focussen op bepaalde kleuren: kijk bijvoorbeeld waar je de kleur groen ziet. Of blauw, of oranje. Of zoek vormen: waar zie je cirkels? Of vierkanten?

Dat zijn spelletjes die je zelf kunt spelen om te verbinden met het hier en nu, als tegenhanger van het denken dat zoveel bezig is met verleden en toekomst.

Het zijn alleen maar gedachten

Als je in je hoofd zit omdat je je zorgen maakt over wat andere mensen van je vinden, zou je kunnen zeggen dat dat nu gebeurt. ‘Dat vinden ze nu van mij’. Maar dat is niet helemaal waar. Jouw zorgen over wat anderen van jou vinden, vindt plaats in jouw denken op dit moment. Het zou zelfs kunnen dat het een projectie is en dat diegene dat niet echt van jou vindt. Dat weet je niet. Maar hoe dan ook: de zorg is een gedachte in je hoofd. Het is niet de zintuiglijke werkelijkheid van dit moment. Maar we zijn vaak zo verbonden en geïdentificeerd met onze gedachten dat het lastig is om het verschil te zien tussen wat werkelijk is en wat alleen een gedachte is.

Een deelnemer zei laatst in één van mijn clarity workshop, na een hier & nu oefening: ‘oh, het zijn alleen maar gedachten!’. Moeilijke gedachten, zware gedachten, zorgen, het zijn inderdaad alleen maar gedachten. En wat is werkelijk? De stoel waarop je zit. De lucht die je inademt. De geluiden om je heen.

Harmonie, verbinding en eenheid in dit moment

Het mooie is dat wanneer je meer met je lichaam en met de werkelijke zintuiglijke wereld verbindt, je misschien ook wel de harmonie en verbinding kunt ervaren die daar is. Veel spirituele wegen beschouwen eenheid en harmonie als iets wat buiten ons lichaam te vinden is. Daar waar we vandaan komen bijvoorbeeld. 

Maar eenheid, harmonie en verbinding zijn juist hier te vinden. In dit moment. In je lichaam. Wanneer je verbindt met wat er werkelijk hier & nu gebeurt, kun je daar soms een glimp van opvangen. Vooral als je in de natuur bent.

De lucht die jij inademt is de lucht die je deelt met de bomen en vogels en insecten om je heen. Bij elke inademing ontvang je van het geheel, en op elke uitademing geef je terug. Er is een ongelooflijke harmonie, verbinding en eenheid te vinden in  het leven in dit moment. Alleen hebben we dat meestal niet door omdat we zo in ons denken zitten. En ons denken is vooral bezig met verleden en toekomst. 

Maar wat is werkelijk? Wat is echt? Wat is nu?

Denken als een manier om niet te hoeven voelen

En tenslotte: het denken kan ook een afleidingsmanoeuvre zijn om niet te hoeven voelen. Want als je in je hoofd zit, heb je minder contact met je lijf en minder contact met je gevoel.

Als je het gevoel hebt dat je in je hoofd zit omdat je eigenlijk iets niet wilt voelen, kijk dan eens of je kunt onderzoeken wat er speelt. Als je denkt aan waar je je zorgen over maakt, wat gebeurt er dan in je lichaam? Welke emotie of spanning zit daar? En is het oke om die er even helemaal te laten zijn, om ermee te ademen? Adem wat dieper door en geef ruimte aan wat je voelt. 

Dat geeft dan daarna vaak weer ruimte om meer te openen naar het hier & nu.

Meer over uit je hoofd komen en hoe je gedachten werken

Ik heb een paar jaar geleden een online workshop gemaakt over hoe gedachten werken en hoe je op een andere manier met je gedachten om kunt gaan. De workshop heet Uit je hoofd, in je hart en je kunt er hier alles over lezen!