Rouw is veel breder dan alleen rouw rondom overlijden. Eigenlijk gaat het om het verlies of gemis van iets of iemand die belangrijk voor je was. Je kunt rouwen om het einde van een relatie of werk, of om het moeten loslaten van een idee of plan dat belangrijk voor je was.

In deze aflevering hoor je op welke manier rouw verschilt van andere emoties en krijg je tips om op een gezonde manier ruimte te geven aan je rouw (en stiekem zijn deze tips zinvol voor alle soorten emoties :-)).

Duur: 15 minuten

Onderaan deze pagina vind je een geschreven samenvatting maar ik raad altijd aan de eerste keer de podcast te luisteren, want dan krijg je veel meer mee :-)

Veel luisterplezier!

Samenvatting Afl 38: Ruimte voor rouw

Bij rouw denken we vaak aan rouw na een overlijden, maar rouw is veel breder dan dat. Je kunt rouwen om verlies van een relatie, van werk, of van een idee of plan dat belangrijk voor je was.

Je zou kunnen zeggen: rouw gaat om verlies van iets of iemand die belangrijk voor je was.

Rouw is net wat anders dan andere emoties. Allereerst kan het natuurlijk uit heel veel verschillende emoties bestaan. Verdriet, boosheid, angst, verwarring… alles kan bij rouw horen.

Maar ook: rouw is heel puur.

Als je emoties gaat onderzoeken, ontdek je vaak dat onder emotie angst zit. Je kunt bijvoorbeeld boos worden omdat je je diep van binnen bedreigd of onzeker voelt. Onder die boosheid zit dan angst.

Vaak zit er een angst of een verlangen onder van het kind dat je vroeger was. En omdat je als kind afhankelijk was van anderen, speelt die afhankelijkheid vaak een grote rol bij emoties.

Bij rouw ligt dat net wat anders. Rouw hoort namelijk ook bij de volwassene die je nu bent. Het verdriet om het gemis of het verlies van iets of iemand. Het heeft iets heel puurs.

Naast die pure rouw kunnen er soms kindpatronen aanhaken. Aspecten die te maken hebben met afhankelijkheid. Oude angsten of verlangens van het kind dat je vroeger was.

Tips voor rouw

Ik ben geen rouw expert, maar heb wel een paar tips op basis van mijn eigen ervaring met verschillende vormen van rouw:

1) Geef ruimte aan je rouw

Rouw mag er zijn. Geef er ruimte aan. Met alle emoties die daarbij horen.

Het is heel fijn als je jezelf daarbij geen taboes oplegt. Dat jij voor jezelf ruimte kunt geven aan alles wat daar bij jou bij komt kijken. Iedereen doet dat op zijn eigen manier. Iedereen kan andere gevoelens hebben. Al die gevoelens en als ie aspecten willen gezien worden en het is zo moi als jij dat aan jezelf kunt geven.

Dat jij geen taboes legt op jouw rouw, jouw emoties en jouw vorm van rouwen.. Verdriet, boosheid, verwarring, angst, boosheid op het leven op hoe dingen gelopen zijn… alles mag er zijn.

Het kan enorm opluchten als alles er mag zijn, als het uitgesproken of geuit mag worden, al is het maar naar jezelf. 

Je kunt het zien alsof jij naar al die delen van jezelf luistert. Kwetsbare delen die gezien willen worden. Je mag dat aan jezelf geven. Jezelf helemaal zien, met alles wat je voelt.

Alles mag door jou gezien worden. Alles is welkom. Die houding kan veel lucht geven. 

2) Praat over je rouwproces. Verstop het niet.

Laat de rouw een deel zijn van jou en je leven op dit moment. Verstop het niet.

De eerste tip ging over ruimte geven aan jezelf, dit gaat over het contact met je omgeving. Het niet  weg te hoeven stoppen. Misschien wil je wel selectief zijn in met wie je erover praat, mensen die jou echt kunnen horen en/of vanuit hun eigen ervaring je kunnen ondersteunen. 

Tegelijkertijd ook de balans vinden dat jij meer bent dan je rouw. Kijk of je ook ruimte kunt maken voor andere dingen en om over andere dingen te praten, om daar een goede balans in te vinden. 

De rouw mag er zijn, maar is niet alles wie jij bent. Dat hangt natuurlijk ook af van de fase waarin je zit want als de rouw nog heel vers is, voelt het wel alsof het even alles is wie jij bent. In de loop van de tijd mag dat weer meer in balans komen. 

Rouw kan heel groot en intens en ingewikkeld zijn… én er is meer.

Dat komt overeen met de derde tip:

3) Balans vinden tussen ruimte geven en afleiding zoeken zodat het je niet overweldigt.

Hierin geldt eigenlijk hetzelfde als bij alle andere emoties: je mag erin & eruit komen. Het helemaal voelen (erin gaan) en er ook weer uit komen, zo goed als dat gaat. Dat hangt ook weer af van de fase van rouw waar je in zit, hoe die balans eruit ziet. Als de rouw heel vers is, zal er minder ruimte zijn voor andere dingen.

Eruit komen kun je doen door jezelf af te leiden, bijvoorbeeld door dingen te doen die jou ondersteunen. Je zinnen verzetten of iets wat je op een fijne manier afleidt of iets positiefs geeft. Soms kunnen dat dingen zijn die je vroeger leuk vond.

Kleine momentjes, activiteiten, tijd voor jezelf waarin je dingen kunt doen die jou iets geven.

Afleiden van de rouw kan ook zijn: verbinden met het hier & nu. Wat is nu?

Dat kan een nog fijnere manier van afleiden zijn omdat het een dieper gevoel van rust en vertrouwen brengt.

Wanneer je een boek leest of een film kijkt, duik je als het ware even in het verhaal van iemand anders (en uit je eigen verhaal). Maar wanneer je dan stopt met lezen of kijken zit je vaak weer snel in je eigen emotie. Je bent er even uit geweest, maar zit er ook weer snel terug in. 

Het fijne van het hier & nu is dat het hier & nu echt is. Het heeft geen verhalen. Je duikt in de werkelijkheid. Je maakt contact met iets dat groter is dan al die ervaringen en verhalen.

Verbinden met het hier & nu kan je denkwereld & gevoelswereld echt tot rust brengen en een dieper gevoel van rust en vertrouwen geven.

Hoe doe je dat? Door te verbinden met je zintuigen. Je verbindt als het ware met de buitenwereld, om niet verstrikt te raken in je binnenwereld, in al die gedachten & gevoelens.

Vaak helpt het om naar buiten te gaan. Je kunt jezelf dan simpelweg de vraag stellen: wat is nu? Dan noem je iets wat je waarneemt met je zintuigen en ben je daar even bij met je aandacht.

  • iets wat je ziet
  • iets wat je hoort
  • iets wat je waarneemt met je tastzintuig. Dus niet zozeer: “ik voel verdriet” maar: “ik voel mijn adem. Ik voel de beweging van mijn voeten. Ik voel de stoel onder me”.
  • iets wat je ruikt
  • of iets wat je proeft

 Het zonlicht door de takken van de boom te zien. Een vogel die voorbij vliegt of hupt. Grassprieten. Het gevoel van lopen. Geluid van de wind. 

Daar op afstemmen en even mee zijn geeft een soort bedding voor alles wat er in die binnenwereld gebeurt. Dat geldt voor rouw, dat geldt eigenlijk voor alle emoties. 

Daar de tijd voor nemen is een groot cadeau en een hele goede tegenhanger aan het ruimte geven aan alles wat je voelt en dat echt mogen voelen en mogen uiten. En er dan ook weer echt goed uitkomen. Verbinden met dat wat breder is dan wat je voelt.

Wees lief voor jezelf, zeker in deze tijd van het jaar als dat een trigger voor je is.